فهرست مطالب
با دقت به لوگوی برندهای مختلف، متوجه تنوع فوقالعادهای که دارند میشویم. از سادهترین اشکال تا پیچیدهترین نشانها و نمادها که برخی از مشهورترین لوگوهای تاریخ را تشکیل میدهند. در این بین، یکی از محبوبترین ساختارهای موجود، لوگو تایپ (Logotype) یا نشانهنوشته (Wordmark) است که به بخش جداییناپذیری از هویت بصری برندهای معروف تبدیل شدهاند. طرحهای انتزاعی، فانتزی، هندسی و یا سادهای که، میتوانند در پس ذهن مخاطب حک شوند و با یک نگاه گذرا، برند یا محصول مورد نظر را تداعی کنند. با این مطلب همراه باشید تا ببینیم که لوگو تایپ چیست، اصول طراحی لوگوتایپ چه هستند و چه نمونههای موفقی از لوگوتایپ وجود دارد.
لوگوتایپ چیست؟
با دقت به یکی از لوگوهای مشهور تاریخ که عملاً در تمام نقاط سیاره شناخته میشود، ماهیت لوگوتایپ را درک خواهیم کرد. لوگوی مشهور کوکاکولا (Coca-Cola) یا والت دیزنی (Walt Disney) بدون تردید، جزو موفقترین لوگوتایپهای تاریخند و مثال بارزی از لوگوتایپ محسوب میشوند. لوگوی یک برند یا کمپانی، میتواند از دو بخش شکلی و متنی تشکیل شده باشد یا اینکه تماما، متشکل از حروف اسم کمپانی باشد. اینجاست که سر و کلهٔ اصطلاح دیگری با عنوان «تایپوگرافی» به وسط میآید. اگر به حرفهٔ جذاب طراحی گرافیک علاقمند هستید، بد نیست درسهای مرتبط با دورهٔ آنلاین تولید محتوا را در وبسایت ایرانلرن بررسی کنید.
تایپوگرافی با لوگوتایپ چه فرقی دارد؟
اصطلاح تایپوگرافی قدمتی به اندازهٔ پیدایش صنعت چاپ دارد. این عبارت به سر و شکل حروف و متون چاپی و به عبارت دیگر، به استایل ظاهری کلمات و جملات یک متن اشاره میکند. حالا اگر تایپوگرافی را کمی خاصمنظوره کنیم و به سمت طراحی هویت بصری و در رأس آن، طراحی لوگو برویم، به گونهٔ خاصی از لوگوها میرسیم که با عنوان لوگوهای تایپوگرافیک (Typographic Logos) یا لوگوهای متنی یا متنمحور شناخته میشوند. این نمادها و اشکال متنمحور یا تایپوگرافیک ممکن است بخشی از لوگوی یک برند یا مثل مورد کوکاکولا، تمام لوگوی آن برند را تشکیل دهند. بنابراین لوگوتایپ، همین نمادها و اشکال متنمحور یا به عبارت دقیقتر، حروفمحور هستند و همانطور که اشاره شد، میتوانند بخشی یا تمام اسم کمپانی را در بر بگیرند.
تفاوت لوگوتایپ با لوگومارک در چیست؟
در قلمروی هویت بصری و برندینگ، لوگو کلیترین عبارت موجود است و به هر شکلی از متن یا سمبل یا نماد که معرف یک کسب و کار باشد اشاره دارد. وقتی یک لایه ریزتر میشویم، به لوگومارک و لوگوتایپ میرسیم. لوگومارک، لوگویی است که فقط برمبنای سمبلها و اشکال طراحی میشود و از آن طرف لوگوتایپ بر اساس حروف الفبا و کلمات بوجود میآید. بسیاری از لوگوهای موفق، ترکیبی از یک شکل، نماد یا آیکون (لوگومارک) و یک عنصر متنمحور یا حروفمحور (لوگوتایپ) ساخته میشوند.
مزایای استفاده از لوگوتایپ چه هستند؟
- میتواند حالتی سنتی و کلاسیک به برند بدهد که ممکن است برای کسب و کار مورد نظر بهترین انتخاب باشد.
- یک لوگوتایپ خوب، تأثیر مستقیمی در پررنگشدن و جا افتادن اسم برند مورد نظر دارد.
- به دلیل امکان بازی با کلمات و تغییر ظاهر حروف، انعطاف بالایی در طراحی لوگو ایجاد میکند.
- به دلیل در بر گرفتن اسم برند، منحصربفرد است و ریسک اشتباه گرفتن برند را از بین میبرد.
- میتواند شامل یا ارائه دهندهٔ یک سری اطلاعات راجع به برند باشد.
- روی هم رفته آگاهی از برند یا اصطلاحاً Brand Awareness را بالا میبرد.
معایب استفاده از لوگوتایپ چه هستند؟
- لوگوتایپها میتوانند جاگیر باشند و برخلاف لوگومارکها، به درد قرار گرفتن روی هر سطحی نخورند.
- با وجود تنوع بالا در امکان دستکاری حروف و کلمات، لوگوتایپها بهرحال به شکل و ماهیت حروف محدود هستند.
- برای برندهایی که اسم نسبتاً طولانی دارند مناسب نیستند. مگر در حالتی که از مخفف یا حروف ابتدای اسم استفاده شود.
- برخی حروف، جای بیشتری برای تغییر ظاهر و طراحی خلاقانه دارند. پس برای برخی اسامی، گزینههای طراحی محدود میشود.
- برخی از فونتها به مرور زمان از مُد میافتند، در حالیکه اشکال (لوگومارکها) چنین محدودیتی ندارند و عملاً بیزمانند.
استفاده از لوگوتایپ برای چه کسبوکارها یا برندهایی مناسب است؟
- کسب و کارهای جدید که میخواهند اسمشان سریعتر بر سر زبانها بیفتد.
- برندهایی که اسمشان، یک اطلاعات و دادهٔ مهم را راجع به ماهیت کسب و کار بیان میکند.
- کمپانیهایی که ترجیح میدهند، شعارشان بخشی از لوگو باشد.
- برندها و کسب و کارهای رسمی مثل شرکتهای حقوقی و یا مالی
- برندهایی که میخواهند از یک نام مشهور که در اسم کمپانی است بهرهبرداری کنند.
- کمپانیهایی که میخواهند پیچیدگی و چندلایگی برند را افزایش دهند.
با اصول طراحی لوگوتایپ آشنا شوید
طراحی لوگوتایپ، با همان مبانی و اصولی سر و کار دارد که یک لوگوی موفق بر اساسش ایجاد میشود. میتوانید این موارد را به طور کامل در مقالهٔ اصول و مبانی طراحی لوگو مطالعه بفرمایید. اما برای خالی نبودن عریضه، در اینجا سه مورد از مهمترین اصول طراحی یک لوگوتایپ موفق را بیان میکنیم.
- با تمام ترفندها و شگردهای تایپوگرافی آشنایی داشته باشید. (Kerning-Stroke-Leading-Ligature)
- طرحتان را در سایزهای مختلف امتحان کنید و از انعطاف بصری آن مطمئن شوید.
- مطمئن شوید که نسخهٔ مونوکروماتیک (Monochromatic) یا سیاه و سفید لوگوتایپ شما، چیز جالبی از آب در میآید.
چه زمانی لوگوتایپ و لوگومارک را ترکیب کنیم؟
شاید این سوال از ذهنتان عبور کند که چرا تمام برندهای دنیا، از ترکیب لوگوتایپ و لوگومارک استفاده نمیکنند؟ این یک سوال کاملاً منطقی و به جاست چون کسب و کارها میتوانند با این ترفند، خصوصیات مثبت هر دو گزینه را داشته باشند و انعطاف بیشتری به لوگوی خود بدهند. اما در برخی موارد خاص، ترکیب لوگومارک و لوگوتایپ، یک سری از محاسن استفادهٔ تکی را کمرنگ میکند. پس ببینیم مزایا و معایب اینکار چه هستند؟
مزایای ترکیب لوگومارک و لوگوتایپ
- برندها با یک تیر دو نشان میزنند و لوگوی منعطفتری میسازند.
- برای برندهای تازهکار که لازم است اسمشان را برای مخاطبین پررنگ کنند ایدهآل است.
- برای طراح گرافیک، جای مانور بیشتری باز میکنند.
معایب ترکیب لوگومارک و لوگوتایپ
- نتیجهٔ این ترکیب لوگوی بزرگی میشود که ممکن است خواناییاش را در سایزهای مختلف از دست بدهد.
- وجود هر دو عنصر، در مکانهایی که فضای قابل استفاده محدود است، مشکل ایجاد میکند.
- در سناریوهای ساختن لوگو به صورت سه بعدی، مثلاً در بالای یک ساختمان که اندازهٔ بزرگی لازم است، پیچیدگی و هزینهٔ پروژه بالا میرود.
لوگوتایپ فارسی و انگلیسی
این موضوع به سلیقه صاحب کسب و کار بستگی دارد و خوبی ماجرا اینجاست که دست طراحِ لوگوتایپ، در هر زبانی کم و بیش باز است. در واقع محدودیت چندان دست و پاگیری برای طراحی لوگوتایپ در زبانهای مختلف وجود ندارد. اما در این مقایسه، نباید فراموش کرد که حروف فارسی، پتانسیل بالاتری برای طرحهای جدید و خلاقانه دارند. این مورد در کنار انواع سبکهای خوشنویسی در خط فارسی (نسخ، تعلیق، دیوانی، رقعه، ریحان، نستعلیق، شکسته، ثلث و… ) باعث شده که تایپوگرافی فارسی، عمق و پیچیدگی و انعطاف به مراتب بیشتری نسبت به انگلیسی داشته باشد. پس عجیب نیست که بسیاری از برندهای ایرانی به سمت تایپوگرافی فارسی متمایل باشند.
جمعبندی
در این مطلب مفهوم لوگوتایپ و اصطلاحات مرتبط با آنرا بطور مختصر بیان کردیم. اگر قرار باشد که به یک طراحی گرافیک کارکشته تبدیل شویم، باید مهارت و خلاقیت خود را در طراحی انواع و اقسام لوگو محک بزنیم. طرحها و نمادهایی که میتوانند در کمال سادگی، به شهرت و جاودانگی برسند و در ذهن مردم حک شوند. توصیه میکنیم که پیش از رفتن به سمت این وادی جذاب و طراحی لوگوتایپ، با ترفندها و شیوههای تایپوگرافی و همچنین اصول و مبانی طراحی لوگو آشنا شوید. کسی چه میداند؟ شاید طراح لوگوی یکی از معروفترین برندهای آینده، خود شما باشید.