فهرست مطالب
ادیت عکس با فتوشاپ، یکی از مهارتهای درآمدزا، هم برای عکاسان و هم برای افراد معمولی است. در واقع کمتر کسی را میبینیم که با معروفترین نرمافزار کمپانی بزرگ ادوبی (یعنی Photoshop) آشنا نباشد یا معنی اصطلاحاتی مثل فلان عکس «فتوشاپ شده» یا عکسش «فتوشاپه» را نداند. در این مقاله به زیر پوست ویرایش عکس با فتوشاپ رخنه میکنیم و به اتفاق، چند ابزار کاربردی از این نرمافزار قدرتمند را یاد میگیریم.
حواسمان باشد که دانستن ماهیت و طرز کار این ابزارها و تکنیکها، فقط ابتدای راه است و رسیدن به مهارت استاندارد و تخصص مطلوب، به تمرین درست و درمان نیاز دارد. از آنجایی که تنوع کاربردها و امکانات فتوشاپ، برای هر فرد تازهکاری سرگیجه آور است، توصیه میکنیم که فقط به مقالات آموزشی و ویدیوهای جسته گریخته و پراکنده در اینترنت اکتفا نکنید و دوره طراحی گرافیک ایرانلرن را که مخصوص درآمدزایی در بازار کار طراحی شده امتحان کنید.
ادیت عکس با فتوشاپ چیست؟
ویرایش عکس با فتوشاپ یا در کل عبارت Photo Editing به فرایند تغییر عکس برای کاربردهای مختلف اشاره میکند. تغییراتی که میتواند یک دستکاری ساده یا روتوش سنگین و پیچیده، عوض کردن پسزمینه یا بکگراند، یا فتومونتاژ و دگرگونی کامل عکس برای یک پوستر تبلیغاتی باشد.
در هر صورت، معنای کلی ادیت عکس در فتوشاپ، یا به اصطلاح عامیانهٔ آن «فتوشاپ کردن» عکس، انواع و اقسام شیوهها و ترفندهای دیجیتال را برای رسیدن به نتیجهٔ دلخواه در بر میگیرد. در سایتها و منابع خارجی، هر از گاهی به جای Photo Editing از اصطلاحات زیر استفاده میشود:
- Image Editing
- Post Processing
- photo manipulation
- photo enhancement
ادیت عکس با فتوشاپ به درد چه کسانی میخورد؟
تمامی اصطلاحات بالا به نوعی زیر چتر فتو ادیتینگ یا همان ویرایش عکس قرار میگیرند و منظورشان همان ویرایش و ادیت عکس است. البته فراموش نکنیم که فتوشاپ، تنها ابزار موجود در این وادی نیست. اما آنقدر پرامکانات و قوی است که یکی از ارکان حوزهٔ تصویرسازی و تولید محتوا بدل شده و با اختلاف بالاتر از سایر ابزارها قرار گرفته است.
هرچه باشد کمپانی Adobe از دهۀ هشتاد میلادی، مشغول کار روی نرمافزارهای ادیت عکس بوده و عملاً دنیای عکاسی و تصویرسازی دیجیتال را دگرگون کرده است.
موارد زیر فقط چند مورد از اصنافی هستند که معمولاً با فتوشاپ سر و کار دارند:
- عکاسان محصول، عکاسان فنی و صنعتی
- هنرمندان دیجیتال، طراحان 2d، گرافیستها
- تولیدکنندگان محتوا، بلاگرها، ادمینها
- فعالان مارکتینگ و تبلیغات
- کسب و کارهای آنلاین
- مطبوعات و نشریات
- اساتید و آموزگاران
در واقع هیچ حرفه و کسبوکاری نیست که امروز، نیازی به ارائهٔ محتویات بصری جذاب و نداشته باشد. چه به قصد تبلیغ و بازاریابی، چه با هدف آموزش و انتقال دانش و اطلاعات و غیره. اما مقدمات را کوتاه کنیم و برویم سراغ اصل مطلب. یعنی آموزش ادیت عکس با فتوشاپ. فقط دقت کنیم که این آموزشها صرفاً جنبهٔ آشنایی دارند و به هیچ عنوان جای دورهها و کورسهای رسمی و معتبر آموزش فتوشاپ را نمیگیرند.
آموزش ادیت عکس با فتوشاپ
ادیت عکس با فتوشاپ، شامل بیشمار تکینک مختلف میشود و بسیاری از ابزارهای این نرمافزار را در بر میگیرد. بنابراین سعی میکنیم با توجه به ظرفیت مطلب، فقط به تعدادی از مهمترین ابزارها و بخشها بپردازیم و هرچه سریعتر به مثالهای عملی بپردازیم.
1) آشنایی با محیط کار فتوشاپ (Workspace)
پیش از آشنایی با ابزارهای ادیت عکس با فتوشاپ، باید محیط کار یا Workspace خود را روبراه کنیم. فتوشاپ در نسخههای اخیر، امکان انتخاب از بین چند ورکاسپیس آماده یا preset را فراهم کرده که هرکدام بر اساس یک کار خاص چیدمان شدهاند. لیست پایین، پریستهای آمادهٔ فتوشاپ در نسخهٔ ۲۰۲۲ است و اینکه کدام یکی مناسبتر است، کاملاً به ترجیحات و روش کار خودمان بستگی دارد.
- (Essentials (Default
- 3D
- Graphic and Web
- Motion
- Paiting
- Photography
[sucess text=” پنل تمام ابزارها و پنجرههای موجود در فتوشاپ، در منوی Window قابل فعال کردن و مشاهده هستند. پس اگر تصادفا پنلی پنلی را بستیم یا جابجا کردیم، به مشکلی بر نخواهیم خورد. در ضمن امکان reset کردن محیط کار و همچنین ذخیرهٔ ورکاسپیس دلخواه کاربر هم فراهم است.”]
2) نوار ابزار یا تولبار (Toolbar)
نوار ابزار یا تولبارِ فتوشاپ، به طور پیشفرض در سمت چپ ورکاسپیس قرار دارد و معمولاً پرمراجعهترین بخش برنامه است. برخی از ابزارهای این نوار، شامل چند ابزار دیگر هم میشوند که از یک خانواده اما با کاربردهای متفاوت هستند. برای انتخاب آنها کافیست تا روی ابزار مورد نظر کلیک راست کنیم. راه دوم اینست که روی ابزار کلیک چپ را چند لحظه نگه داریم.
راه سوم هم مخصوص دوستداران سرعت عمل و میانبر است. کافیست Shift را نگه داریم و میانبر ابزار مورد نظر (مثلاً B برای براشها) را چند بار بزنیم و بین آن گروه از ابزارها جابجا شویم. با انتخاب ابزارهای مختلف، امکانات و تنظیمات مخصوص به ابزار، در نوار بالایی نمایان میشود. برای مثال با انتخاب Brush تنظیماتی مثل Opacity (میزان تاری یا شفافیت) یا Flow (سرعت و شدت اثرگذاری قلم روی سطح) یا سایر پارامترهای مخصوص براش را در منوی بالا مشاهده میکنیم.
3) پنل لایهها (Layers)
پنل لایهها هم مثل تولبار، جزو پرکاربردترین بخشهای محیط کاربری فتوشاپ است. هر یک از لایهها قابلیت تنظیم Opacity (کدری یا شفافیت) را دارند. کادر سمت چپ منوی اپاسیتی، مخصوص Blending mode است و نحوهٔ ترکیب لایهٔ مورد نظر با لایههای زیرینش را تعیین میکند. در پایین پنل لایهها، چند آیکن مشاهده میکنیم که باید با تمرین و آزمون و خطای زیاد، با کاربردشان آشنا شویم. البته در اصل سه مورد از آنها یعنی Adjustment Layers و Add a Layer Style و Add a Layer Mask که بیشترین کاربرد را ادیت عکس با فتوشاپ دارند و در ادامهٔ مطلب در موردشان صحبت میکنیم.
3) ابزار براش (Brushes)
در فرایند ادیت عکس با فتوشاپ، با انواع براشها یا قلمها به شدت سر و کار داریم. هرچند که کاربردهای این ابزار به ادیت عکس محدود نمیشود و برای هنرمندان و تصویرسازان دیجیتال، مهمترین عنصر طراحی با فتوشاپ است. شکل و شمایل قلمها، میزان Opacity و یک سری تنظیمات دیگر قابل دستکاری و شخصیسازی هستند. حتی این امکان هم هست که قلمها و براشهایی مطلوب خودمان را از طراحی کنیم. با این حال در حیطهٔ ادیت و روتوش عکس در فتوشاپ، همین قلمهای پیشفرض و آمادهٔ برنامه، تمام نیازمان را برآورده میکنند.
4) ابزار ترنسفرم (Transform)
ابزار ترنسفرم هم جزو ابزارهاییست که در ادیت عکس با فتوشاپ حسابی به کارمان میآید. ترنسفرم را علاوه بر میانبر Ctrl+T میتوانیم از منوی Edit هم انتخاب کنیم. ترنسفرم برای تغییر سایز یا طول و عرض تصاویر در لایههای مختلف و همچنین چرخش و تغییر زاویه و معکوس کردن به کار میرود. فقط بد نیست هنگام استفاده از ترنسفرم، دو نکته را مد نظر بگیریم:
- ترنسفرم روی لایهٔ Background که به طور پیشفرض قفل است کار نمیکند.
- با وجود امکان Undo (Ctrl+Z)، بد نیست قبل از ترنسفرم و دستکاری شدید محتویات یک لایهٔ مهم، یک کپی یا Duplicate از آن لایه بگیریم.
5) لایهٔ تنظیمات یا Adjustment Layer
یکی از مزایای ادیت عکس با فتوشاپ، ایجاد لایهٔ تنظیمات یا Adjustment Layer است. لایهای که انواع فیلترها و افکتهای دلخواه را بدون صدمه زدن به تصویر اصلی و بصورت Non-Destructive اعمال میکند. کافیست از در پایین پنل لایهها، روی آیکن Adjustment layers کلیک و یکی از گزینههای نمایان شده را انتخاب کنیم. فقط حواسمان باشد که این افکتها و تغییرات، تمام لایههای زیر را تحت شعاع قرار میدهند.
برای اینکه تاثیر این افکت فقط روی یکی از لایهٔ زیرینش اعمال شود، نیاز است تا نشانگر ماوس را روی مرز بین دو لایه ببریم و با نگه داشتن کلید Alt کلیک کنیم.
تکنیکهای ادیت عکس در فتوشاپ
بسیاری از اوقات عکسهایی داریم که نوردهی خوبی ندارند. مثلاً جاهایی از تصویر بیش از حد روشن و باقی جاها زیادی تاریکند و یا رنگ و آب عکس، آنطور که باید جالب نیست. اینجاست که سوپر ابزاری مثل Adjustment Layer وارد میدان میشود و بیشمار امکانات در اختیارمان میگذارد. مثالهایی که در ادامهٔ مطلب مشاهده میکنید، در حیطهٔ روتوش عکس در فتوشاپ هم قرار میگیرند و تمرین خوبی برای آشنایی با امکانات این نرمافزار هستند.
تنظیم نور عکس با فتوشاپ
اگر مبتدی هستیم بهتر است دور Curves و HDR Toning را خط بکشیم و از سایر گزینهها استفاده کنیم. البته این دو مورد هم چیز عجیب و غریبی نیستند اما سایر تنظیمات، از پیچیدگی کمتری برخوردارند و ما را زودتر به نتیجهٔ دلخواه میرسانند.
با این حال تمام گزینههایی که روی بهبود نور در عکسها تاثیر دارند عبارتند از:
- Levels
- Exposure
- Brightness/Contrast
- Curves
- Tone
یکی از فیلترهای Adjustment Layer کنتراست (Contrast) است که میتواند تفکیک بیشتری در نور عکسها ایجاد میکند. در واقع کنتراست بالا، قسمتهای تاریک را تاریک تر و قسمت های روشن را روشنتر میکند.
البته روی تفکیک رنگها هم تأثیر دارد و آنها را برجستهتر و پررنگتر نشان میدهد. درست مثل اینکه میزان اشباع بودن رنگها یا پارامتر Saturation را برای آنها بیشتر کرده باشیم.
تنظیم رنگ عکس با فتوشاپ
حتما برای شما هم پیش آمده که عکسهایی که گرفتید دقت رنگ لازم را نداشته و یک لایهی آبی یا سبز و یا هر رنگ دیگری روی کل عکس را پوشانده و یا رنگها غیر واقعی به چشم میآیند. این مشکل ممکن است زمانی اتفاق بیافتد که دوربین به صورت خودکار White Balance را به درستی تنظیم نکند. در این صورت میبایست تا با ابزارهای فتوشاپ و تا جای ممکن رنگها را تنظیم کنیم. برای اینکه تصویر شما خراب نشود تنظیمات مربوط به رنگ را در Adjustment Layer از طریق بخش Layers در یک لایهٔ جدید اضافه کنید.
گزینههای Adjustment Layers که در بهبود رنگها نقش دارند عبارتند از:
- Vibrance
- Hue/Saturation
- Color Picker
- Color Balance
- Channel Mixer
- Color lookup
توجه: در مقالۀ آموزش تغییر رنگ عکس در فتوشاپ، میتوانید صفر تا صد این موضوع را مثل آب خوردن یاد بگیرید.
تغییر رنگ چشم با فتوشاپ
تغییر رنگ چشمها در فتوشاپ را میتوان تنها با استفاده از لایهٔ Hue/Saturation انجام داد. از آنجایی که این کار را ما با استفاده از یک Adjustment Layer انجام میدهیم، ادیت روی چشمان سوژه به صورت غیر تخریبی یا Non-Destructive انجام میشود و پس از پایان ادیت عکس با فتوشاپ تغییری در تصویر اصلی ایجاد نمیکنیم. ابتدا نیاز است تا یک کپی از تصویر داشته باشیم. از قسمت Layers، تصویر را انتخاب میکنیم و سپس با میانبر Ctrl+J یک Duplicate یا کپی میگیریم. اگر لازم بود روز قسمت مورد نظر با استفاده از Ctrl+Space و کلیک چپ موس زوم میکنیم.
در مرحله بعد لازم است تا چشمان سوژه را با استفاده از ابزارهای سلکشن مانند Lasso Tool سلکت کنیم. این ابزار را میتوانیم از طریق نوار ابزار یا با کلید L انتخاب کنیم و یکی از چشمان را با کلیک چپ ماوس سلکت کنیم. سپس چشم دوم را باید با نگه داشتن کلید Shift به سلکشن اضافه کنید. بعد از اینکه محدودهٔ هر دو چشم را سلکت کردیم باید یک لایهٔ Hue/Saturation برای تغییر رنگ اضافه کنیم.
حال این لایهٔ جدید را انتخاب میکنیم و یک لایهٔ Hue/Saturation از طریق منوی Adjustments Layer اضافه میکنیم. این لایه به صورت پیش فرض به همراه یک ماسک مشکی اضافه میشود که تنها قسمتهایی که انتخاب یا سلکت کردیم سفید هستند و ادیت ما فقط روی قسمتهای سفیدماسک تاثیر دارند.
بعد از اینکه مراحل را به ترتیب انجام دادیم تنها کافی است در تنظیمات Hue/Saturation روی Colorize کلیک کنیم تا تیک بخورد. بعد از این لازم است تا اسلایدرهای این لایه را با توجه به سلیقه خود تغییر دهیم.
برای اینکه جزئیات چشمان سوژه حفظ شود، Blending Mode لایهٔ Hue/Saturation از Normal به Color تغییر دهید. هر چه رزولوشن تصویر بیشتر باشد جزئیات چشمان بیشتر به چشم میآید و کیفیت کار نهایی نیز بهتر میشود.
حذف سوژهها با قابلیت Content Aware
فتوشاپ قابلیت حذف تصاویر هوشمندانه را با تکنیک Content Aware انجام میدهد. این روش معمولا روی بسیاری از سناریوها کار میکند و نتیجهٔ مطلوبی را در اختیار میگذرد.
برای حذف هر چیزی در تصاویر میتوان پس از انتخاب سوژهی مورد نظر با ابزارهای سلکشن مانند Lasso کلیدهای Shift+F5 را فشار دهید تا منوی Fill باز شود. از قسمت Contents گزینهٔ Content-Aware را انتخاب کنید و روی Ok کلیک کنید و پس از اتمام کار کلیدهای Ctrl+D را فشار دهید تا سلکشن غیرفعال شود.
بسته به نوع سخت افزاری که دارید تصویر این کار ممکن است چند ثانیه به طول بیانجامد. این کار تنها بر روی تصاویر عادی بهصورت Destructive انجام میشود و فقط روی Rasterize Layers یا لایههایی که Smart Object نیستند کار میکند. پس حتما قبل از انجام این کار یک Duplicate یا کپی از تصویر اصلی داشته باشید.
حذف لکههای پوست با فتوشاپ
ابزار Spot Healing Brush این قابلیت را دارد که بهصورت Content Aware از تصویر نمونه برداری کند. با این کار اصطلاحا تصویر را روتوش یا Retouch میکنیم.
ابتدا یک لايهٔ خالی و شفاف را با استفاده از میانبر Ctrl+Shift+N ایجاد میکنیم. نام این لایه را Spot Healing میگذاریم و روی ok کلیک میکنیم.
بعد از ایجاد لایهٔ جدید ابزار Spot Healing Brush را با کلید J انتخاب کرده و از طریق جزییات ابزار در قسمت بالای صفحه Sample All Layers را تیک دار میکنیم. سپس نوع سمپلینگ یا Type را از بین سه گزینه، روی Content Aware میگذاریم.
حالا همچنان که لایهٔ خالی انتخاب شده است، تنها کافی است قسمتهای لکه دار پوست را با کلیک چپ موس در تصویر انتخاب کنیم تا محو شوند. میتوانیم با کلیدهای { و } سایز قلم یا Brush را تنظیم کنیم.
حتما دقت داشته باشید که یکبار کلیک کردن روی لکه ها کافی است و هر گونه اضافه کاری باعث خراب شدن Sampling یا نمونه برداری میشود و در کیفیت کار تاثیر بد میگذارد. در نهایت میتوانید با خاموش روشن کردن لایهها قبل و بعد از کار را با هم مقایسه کنید.
حذف چین و چروک پوست در فتوشاپ
برای حذف چین و چروک در فتوشاپ میتوانیم از ابزار Healing Brush استفاده کنیم. قابلیت Content Aware در این سناریو نتیجهٔ مطلوبی ندارد و ممکن است تصویر را بکلی خراب کند. از این جهت بایستی نمونه برداری از تصویر را به صورت دستی انجام دهیم تا روی نتیجهٔ کار کنترل بیشتری داشته باشیم.
در ابتدای کار یک لایهٔ خالی با Ctrl+Shift+N ایجاد میکنیم. برای انتخاب Healing Brush ابتدا با J ابزار Spot Healing Brush را انتخاب میکنیم. حال میتوان با یکبار فشردن میانبر Shift+J ابزار مورد نظر خود یعنی Healing Brush را فعال کنیم.
پس از فعال شدن این براش، باید یکسری تنظیمات آن را تغییر دهیم. منوی Sample را باز میکنیم و گزینهٔ Current & Below را انتخاب میکنیم و تیک Aligned را بر میداریم.
بعد از اینکه این تنظیمات را انجام دادیم، لایهای که ساختیم را فعال کرده و روی قسمتهایی که چروک دارد را با استفاده از میانبر Ctrl+Space و کلیک چپ ماوس زوم میکنیم. برای نمونه برداری از قسمتهای سالم پوست کافی است تا کلید Alt را نگه داریم و با کلیک چپ ماوس نمونه برداری کنیم. سپس این نمونه را روی چروک مورد نظر با ماوس میکشیم.
برای دیگر قسمتهای پوست باید نمونه برداری مکرر انجام دهیم تا بافت پوست و شکل کلی صورت دچار تغییرات عجیب غریب نشود. پس از اتمام کار باید چیزی شبیه تصویر زیر به دست آید.
هیچ گاه تمام چروکها را از بین نبرید. این کار باعث مصنوعی شدن تصویر میشود و برای مخاطب ساختگی و غیر واقعی به چشم میآید.
سیاه و سفید کردن تصاویر در فتوشاپ
برای تبدیل تصاویر رنگی به سیاه و سفید میتوان تکنیکهای بسیاری را به کار برد. اما روشی که در ادامه با هم انجام میدهیم تقریبا روی اکثر تصاویر نتیجهٔ رضایت بخشی دارد جلوهای دراماتیک و جذاب از عکس ما میسازد. برای این کار لایهٔ مورد نظر را انتخاب کرده و از طریق منوی Image گزینهٔ Calculations را انتخاب میکنیم.
حال منویی باز میشود که تنها کافی است تا روی Blending Mode و Channel سورس اول و دوم کار کنیم و Opacity را تنظیم کنیم.
سپس کلیدهای Ctrl+A را فشار میدهیم تا کل تصویر Select یا انتخاب شود و با میانبر Ctrl+C این سلکشن را کپی میکنیم. بعد از طریق بخش Layers یک لایهٔ تازه میسازیم و دکمههای Ctrl+V را فشار میدهیم تا تصویر مورد نظر ما در لایهٔ تازه کپی شود. حال نتیجهٔ مورد نظر ما در یک لایهٔ جداگانه بدون تخریب کردن تصویر اصلی آمادهی تنظیمات بیشتر است.
اگر این کار برای شما رضایت بخش نبود روش دیگری برای سیاه و سفید کردن عکسهای رنگی هست که میتواند جزییات بیشتری از تصویر اصلی را حفظ کند. برای اینکار یک لایهٔ خالی را با استفاده از کلیدهای Ctrl+Shift+N میسازیم و تنظیمات این لایه را به اینصورت انجام میدهیم:
- بلندینگ مود Blending Mode را روی Overlay انتخاب میکنیم.
- گزینهٔ (Overlay natural color …(50%Gray را تیک دار میکنیم و روی Ok کلیک میکنیم
با این کار ما یک لایه ساختیم که اصطلاحا پنجاه درصد خاکستری است. سپس این لایهٔ جدید را از بخش Layers انتخاب کرده و Blending Mode را از Overlay به Color قرار میدهیم. این کار باعث میشود که رنگ ها محو شوند و فقط میزان Brightness یا میزان روشنایی رنگها نمایان باشند. حال تصویر ما سیاه و سفید شده و اگر لازم بود میتوانیم تنظیمات نوردهی که در بالاتر به آن اشاره کردیم را روی تصویر سیاه و سفید خود انجام دهیم. نکتهٔ جالب در مورد فتوشاپ اینست که میتوان با تعریف اکشن فتوشاپ، بسیاری از این مراحل و تنظیمات زمانبر را در کسری از ثانیه و فقط با یک کلیک انجام داد.
تغییر سایز تصاویر
برای تغییر سایز تصویر ابتدا بخش Resize Image را با میانبر Ctrl+Alt+i باز میکنیم. سپس طول و عرض تصویر را به اینچ، درصد یا پیکسل وارد میکنیم. بعد قسمت Resample را تیک میزنیم و در آخر Automatic را انتخاب کرده و روی Ok کلیک میکنیم. حال Canvas و تصویر ما به سایز جدید تغییر یافته است.
فتوشاپ برای ادیت عکس؛ مهارتی درآمدزا
گستردگی امکانات فتوشاپ، میتواند باعث سردرگمی کاربران مبتدی بشود. اما همین که با چند مثال عملی پیش برویم و تا حدودی با محیط و ابزارهای برنامه آشنا شویم، ماجرا به کلی عوض میشود.
کمکم درک میکنیم که چرا مهارتی مثل ادیت عکس با فتوشاپ، تا این اندازه محبوب و دست به نقد است. مواردی که در این مقاله مطرح کردیم، تنها بخش کوچکی از امکانات بیشمار این نرمافزار قدرتمند است. خوشبختانه منابع و دورههای آموزش فتوشاپ به وفور در اینترنت پیدا میشوند و محدودیتی برای یادگیری این مهارت درآمدزا وجود ندارد.
فقط یادمان باشد که هیچ چیزی جای تمرین مستمر و انجام پروژههای ریز و درشت را نمیگیرد و بازار کار ایران، به شدت به تصویرگران، طراحان، روتوشکاران و در کل، افراد ماهر و سریع و خلاق در فتوشاپ احتیاج دارد.
هر سوالی که دربارۀ یادگیری این مهارت یا ادیت حرفه ای عکس با فتوشاپ دارید، میتوانید در بخش نظرات از ما بپرسید.