چگونه طراح گرافیک شویم؟ (نقشه راه)

مسیر تبدیل شدن به یک طراح گرافیک حرفه‌ای، مسیری هیجان‌انگیز و در عین حال، پر پیچ و خم است. هرچند که در این مطلب، با دیدن نقشه راه طراحی گرافیک، می‌فهمید که این پیچ و خم‌ها، چندان هم گنگ و ترسناک نیستند و با مقادیری علاقه و نظم و استمرار، هیچ قله‌ای دور از دسترس نخواهد بود.

طراحان گرافیک یکی از ستون‌های اصلی تولید محتوا، تبلیغات و بازاریابی، آموزش، سرگرمی، فناوری هستند و تقریباً در تمامی کسب و کارهای مدرن، وجودشان حیاتی است. آنها با بهره‌گیری از اَشکال، فرم‌ها، رنگ‌ها، نمادها و کلیهٔ عناصر بصری، مسئول انتقال دانش و آگاهی و دستکاری احساسات و تجربیات انسانی هستند.

می‌خواهید طراح گرافیک شوید و سوالاتی در حال حاضر ذهن شما را مشغول کرده است؟

ما در این مقاله، تمام اطلاعات لازم برای تبدیل‌شدن به یک طراح گرافیک حرفه‌ای را، از صفر تا صد در اختیارتان خواهیم گذاشت.

طراحی گرافیک چیست؟

طبق تعریف موسسه هنرهای گرافیک آمریکا (AIGA)، طراحی گرافیک یعنی: «هنر و تمرینی برای طراحی و اجرای ایده‌ها و تجربیات، به شکل محتوای بصری و متنی».

به زبان ساده‌تر، طراحی گرافیک یعنی ایده‌ها یا پیام‌های مشخصی را به‌صورت بصری منتقل کنیم.

طراح گرافیک کیست؟

طراح گرافیک کسی است که با بهره‌گیری از عناصر گرافیکی (مانند عکس، موشن گرافیک، متن، تایپوگرافی و …) یک قطعه طراحی را برای مجلات، بروشورها، تبلیغات، پوستر و … خلق می‌کند.

طراحان گرافیک معمولاً در 4 دستۀ زیر قرار می‌گیرند:

1. طراح لوگو و هویت برند
2. طراح بسته‌بندی
3. طراح محصول، سایت و اپلیکیشن
4. طراح گرافیک چاپی
5. طراح موشن گرافیک

وظایف طراح گرافیک:

• خواندن بریف‌های طرح و آماده‌کردن منابع مورد نیاز
• برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی پروژۀ طراحی
• آماده‌کرذن مفاهیم بصری بر اساس نیازها
• آماده‌کردن پیشنویس‌ها و ایده‌ها
• طراحی تصویر، لوگو، پوستر و سایر موارد مورد تقاضا

چگونه طراح گرافیک شویم؟

اصلی‌ترین ویژگی یک طراح گرافیک، توانایی او در انتقال اطلاعات و پیام‌ها به شکلی دیداری، جذاب و قابل فهم است. از پوستر و بیلبرد تبلیغاتی و بسته‌بندی محصول گرفته تا لوگو و رابط کاربری و محتوای بازاریابی سنتی یا دیجیتال مارکتینگ. طراحان گرافیک وظیفه دارند با تصاویر، اشکال، رنگ‌ها، تایپوگرافی و سایر عناصر دیداری، مخاطب و مشتری را تحت تأثیر قرار بدهند و توجهش را جلب کنند.

تبدیل شدن به یک طراح گرافیک کارکشته، به اینکه در چه حوزه و صنعتی مشغولیم یا از چه میزان تحصیلاتی برخورداریم وابسته نیست. بلکه به میزان تجربه و تعدد پروژه‌هایی که انجام می‌دهیم بستگی دارد. به عبارتی این شغل به شدت تجربه‌محور است و نیاز به یادگیری همیشگی دارد. پس اگر علاوه بر قوهٔ تخیل قوی، سلیقهٔ خوبی دارید و از آموختن و سردرآوردن از چیزهای جدید لذت می‌برید، طراحی گرافیک می‌تواند یک مسیر شغلی ایده‌آل و فوق‌العاده جذاب باشد.

اما از آنجاییکه با یک وادی وسیع و چندلایه طرفیم، باید یک نقشهٔ راه و برنامه مشخص داشته باشیم. در ادامه نقشه راه طراحی گرافیک را با هم می‌خوانیم.

۱) اصول طراحی گرافیک را یاد بگیریم

تا به حال عبارت «عناصر طراحی» یا Design Elements یا «اصول طراحی بصری» به گوشتان خورده؟ این همان نقطهٔ شروعیست که باید به دنبالش باشیم. مستقل از اینکه چقدر استعداد و علاقه در آستینمان هست، برای پیشرفت سریع و پرشتاب، به یک پی‌ریزی و فنداسیون محکم نیاز داریم. عناصر طراحی همان فنداسیون لازم هستند که می‌توانیم چهارستون خلاقیت و مهارتمان را روی آن بنا کنیم و در دنیای بی‌کران طراحی گرافیک، حرفی برای گفتن داشته باشیم.

پس اگر در هیچ کلاسی شرکت‌ نکرده‌ایم یا اطلاعات زیادی دربارهٔ طراحی گرافیک نمی‌دانیم، جای نگرانی نیست. مطالعهٔ اصول و عناصر طراحی و دانستن مختصری از تاریخچهٔ طراحی گرافیک، در کنار یاد گرفتن نرم‌افزارها و مهارت‌های اولیه، شروع بسیار خوبی است. خوشبختانه بی‌شمار منابع آنلاین برای مطالعه در اختیار هستند و از آن طرف هم، ثبت‌نام در دوره‌های آنلاین طراحی گرافیک مثل آب خوردن است. خوبی این مطالعات و دوره‌ها در اینست که با فضای این حرفه و بازار کارش آشنا می‌شویم و درک می‌کنیم که زندگی به عنوان یک طراح گرافیک، چه حال و هوایی دارد.

۲) در دوره های آنلاین و معتبر ثبت نام کنیم

وقتی تا حدودی با الفبای طراحی گرافیک و تاریخچهٔ آن آشنا شدیم، می‌توانیم استفادهٔ بهتری از کورس‌ها و دوره‌های آنلاین داشته باشیم و نرم‌افزارهای همه‌فن‌حریف و استانداردی مثل فتوشاپ Photoshop و ایلاستریتر Illustrator را عمیق‌تر یاد بگیریم. اولین نکتهٔ مهم در انتخاب یک دورهٔ‌ آنلاین، هزینهٔ مقرون به صرفه‌ٔ آن است. بهرحال تهیهٔ ابزارها و وسایل لازم برای رشته‌هایی مثل عکاسی و طراحی گرافیک تا حدودی گرانند و قرار نیست که در شروع ماجرا کمرمان زیر بار هزینه‌های گزاف خم بشود.

تعدادی معدودی از گزینه‌ها هم مثل دوره‌های آنلاین ایران‌لرن، تا یک هفته امکان بازگشت وجه را فراهم می‌کنند. با این شیوه، دانشجویان از هر بابت آسوده‌خاطر هستند و در صورتی که دورهٔ مورد نظر به هر دلیلی مطلوبشان نبود یا خواستند در دوره‌ٔ دیگری شرکت‌ کنند، متحمل هزینهٔ اضافی نشده باشند. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، وادی طراحی گرافیک فوق‌العاده وسیع و درندشت است.

۳) ابزارهای کلیدی گرافیک را یاد بگیریم

همانطور که در قسمت قبل اشاره کردیم، ابزارهایی مثل ادوبی فتوشاپ و ایلاستریتر، دو نمونه از ارکان صنعت گرافیک و تصویرسازی هستند. اما امروزه نرم‌افزارها و ابزارهای دیگری هم هستند که هر کدام در گوشه‌ای از قلمروی بی سر و ته طراحی گرافیک، برای خودشان جایی باز کرده‌اند. تعدادی از معروفترین این ابزارها عبارتند از:

• فتوشاپ (Adobe Photoshop)
• ایلاستریتر (Adobe Illustrator)
• این‌دیزاین (Adobe InDesign)
• کُرل دراو (CorelDraw)
• اِسکِچ (Sketch)
• گیمپ (Gimp)
• اَفینیتی دیزاینر (Affinity Designer)
• گرَویت دیزاینر (Gravit Designer)
• کانوا (Canva)
• اینفینیت دیزاین (Infinite Design)
• اینک اِسکِیپ (Inkscape)
• ادوبی اکسپرس (Adobe Express)
• و …

لیست بالا فقط بخشی از ماجراست و اینطور که پیداست، ابزارهای مهم و بدردبخور طراحی گرافیک، یکی دوتا نیستند. هر کدام از این نرم‌افزارها، نقاط قوت و ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. اما خوشبختانه نیازی به نگرانی و احساس سردرگمی نیست. چون همان سه آیتم اول لیست (حتی فقط دو مورد اول) حق مطلب را ادا می‌کنند و برای درآمدزایی و استخدام در بازار کار ایده‌آلند. ایلاستریتر برای طراحی‌های وکتوری (Vector) مثل انواع لوگو و عناصر گرافیکی فوق‌العاده است. فتوشاپ هم که برای روتوش و ویرایش و ادیت عکس و بسیاری کارها، مرسوم‌ترین نرم‌افزار روی سیاره به شمار می‌رود.

۴) از طراحان مشهور الهام بگیریم

کسی که قصد ورود به دنیای طراحی گرافیک را دارد و می‌خواهد هرچه سریعتر به استاندارد بازار کار برسد، باید از تمام دستاوردها و تجربیات موجود بهره‌برداری کند. موردی که در دوران پیش از اینترنت، حکم شکستن شاخ غول را داشت. یعنی تنها منبع الهام و آموختن گرافیست‌ها، مجلات و روزنامه‌های معروف، بسته‌بندی محصولات سوپرمارکتی، پوسترها و تبلیغات شهری و لوگوی کارخانه‌های معروف بود. یعنی طراح مجبور بود برای ایده گرفتن دوره بیفتد و خیابان‌های شهر را متر کند.

اما امروز هر علاقمندی می‌تواند به دریای بی‌انتهایی از هنرمندان دانه درشت و نمونه‌کارهایشان دسترسی داشته باشد. توصیه می‌کنیم که این بخش از ماجرا را جدی بگیرید و به سبک و سیاق آرتیست‌های مختلف توجه کنید. این کار به مرور زمان، گرافیک و تصویرساز بهتر و باسلیقه‌تری از ما می‌سازد و به پیدا کردن سبک و سیاق شخصی خودمان هم کمک می‌کند. شگرد تقلید و آموختن از بزرگان، در هر کار و حرفهٔ خلاقانه‌ای، منجر به پیشرفت سریعتر می‌شود. می‌خواهد موسیقیدان یا نقاش باشیم یا فیلمساز یا دیزاینر و طراح گرافیک.

۵) پورتفلیوی قوی بسازیم

داشتن یک Portfolio یا به قول رایج پرتفوی قوی (مجموعه‌ای از نمونه‌کارها)، برای طراحان گرافیک فوق‌العاده ضروری است. وقتی با یک کمپانی یا کارفرمای درست و درمان مذاکره می‌کنیم، داشتن یا نداشتن مدرک گرافیک یا نمرهٔ معدل شما اهمیت خاصی ندارد و کسی دربارهٔ آن سوال نمی‌کند! اما خیالتان راحت که در صددرصد موارد، از شما درخواست می‌شود که نمونه‌ کارهایتان را ارائه کنید. پرتفوی یک هنرمند یا طراح، تمامی اطلاعات مورد نیاز کارفرما را دربارهٔ سلیقه و تجربه و کیفیت کار فراهم می‌کند و به تنهایی، سرنوشت مصاحبهٔ کاری را تغییر می‌دهد.

بنابراین خجالتی نباشید و تا جای ممکن، نمونه‌کارهای قوی و دست‌چین‌شدهٔ خودتان را روی پلتفرمها و وبسایت‌های معروف قرار بدهید. از Behance و PortfolioBox و Krop‌ و شبکه‌های اجتماعی گرفته، تا پلتفرمهای معتبر کاریابی در ایران. درضمن، باید تأکید کنیم که تعداد نمونه‌ کارها چندان اهمیتی ندارد. اول کیفیت آنها و در اولویت دوم، مرتبط بودنشان با نیاز آن کارفرمای بخصوص است که اهمیت دارد. پس از همین قدم‌های ابتدای مسیر، در فکر ساختن و بروز کردن یک پرتفوی جذاب باشید. به تدریج که به علایق و سبک و سیاقتان در حرفهٔ طراحی گرافیک پی‌بردید، می‌توانید نوع نمونه‌ کارها را به سمت صنعت و حوزه‌ای که به آن علاقمندید ببرید.

۶) از پروژه‌های کوچک شروع کنیم

گفتیم که داشتن نمونه‌کار، زمینهٔ استخدام را فراهم می‌کند. اما آیا عجله برای استخدام در یک شرکت بزرگ یا همکاری با یک کارفرمای درست و درمان، کار درستی است؟ به هیچ عنوان! باید واقع‌بین باشیم و انتظاراتمان را مدیریت کنیم. یعنی درک کنیم که در قلمروی جذاب و گستردهٔ طراحی گرافیک، رقبای زیادی خواهیم داشت. تمام هنرمندان و طراحان بزرگ هم چنین مسیری را طی کرده‌اند و ما هم تافتهٔ جدا بافته نیستیم. مسیر پختگی و موفقیت به عنوان یک طراح گرافیک، به پشتکار، صبر و پیشرفت مستمر نیاز دارد.

بنابراین در قدم‌های اول، در قید میزان دستمزد و اندازهٔ مشتری نباشید و تا جای ممکن روی کسب تجربه و به نتیجه رساندن پروژه‌های متنوع تمرکز کنید. چه به صورت فری‌لنس و چه در قالب استخدامی، فرصت‌ها و پروژه‌های زیادی در بازار کار هستند که به درد گرافیست‌های تازه‌کار می‌خورند. بهرحال طراحان باتجربه و دانه‌درشت، دستمزدهای قابل توجهی می‌گیرند و با بودجهٔ بسیاری از کسب و کارها و مشتریان جفت و جور نیستند. پس چه بهتر که این فرصت را غنیمت بدانیم و برای پیشرفت سریعتر و ساختن رزومهٔ خوب، به پروژه‌‌های کوچک، نه نگوییم.

۷) از تقویت مهارتمان در نوشتن غافل نباشیم

حتماً با عبارت کپی‌رایتینگ (Copywriting) آشنایی دارید. واژه و اصطلاحی که از صنعت تبلیغاتِ ایالات متحده، به عنوان دارندهٔ بزرگترین صنعت تبلیغات جهان پا گرفته، اما از ابتدای تمدن همراه بشر بوده است. کپی‌رایتنگ به مهارت نوشتن متون تبلیغاتی و جذاب اشاره دارد که قرار است، مخاطبش را به انجام کاری تشویق کند. گویا قدیمی‌ترین متن موجود، مال دوران مصر باستان بوده و روی پاپیروسی با قدمت سه‌هزارسال پیش از میلاد نوشته شده است.

داشتن یک قلم جذاب، در کنار مهارت در طراحی گرافیک، درهای زیادی را برایمان باز می‌کند و شانس درآمدزایی را بالا می‌برد. مخصوصاً اگر قصد فعالیت به عنوان یک فری‌لنسر را داشته باشیم. یا در شرکتی مشغول کار شویم که سایز کوچکی داشته باشد و اصراری به استخدام یک نویسندهٔ جدا نداشته باشد. به هر حال، کپی‌رایتینگ هم درست مثل طراحی گرافیک، هنر برقراری ارتباط و جلب مخاطب است و چه بهتر که جایگاهش در جعبه‌ٔ ابزارها و مهارت‌هایمان، خالی نباشد.

۸) در دنیای طراحی گرافیک همیشه بروز باشیم

دنیای طراحی گرافیک، دائماً در حال تغییر و دگرگونی است و اگر حواسمان به جریان‌ها، روندها یا به قولی ترندهای (Trends) روز دنیا نباشد، از قافله جا می‌مانیم. این روندها هرساله تغییر می‌کنند و مجبور نیستیم که عیناً از آنها پیروی کنیم. اما به عنوان یک گرافیست خلاق، بهتر است که از آنها سر در بیاوریم. درست است که طراح‌های کارکشته و کسانی که در این حرفه برند شده‌اند، سبک و سیاق خاص خودشان را دارند، اما فراموش نکنیم که آنها هم تا رسیدن به این سطح، مسافت زیادی طی کرده‌اند و تکالیفشان را انجام داده‌اند.

در نهایت درآمد خوب و پیشرفت در این وادی، در گروی جلب رضایت مشتریان و انجام پروژه‌های بیشتر است. بنابراین اگر مشتری، سبک‌ یا رنگ و آب‌ خاصی را جایی ببیند و نظرش جلب شود، وظیفهٔ ماست که آنرا در کار پیاده‌سازی کنیم. یک طراح گرافیک، در انزوا و بدون ارتباط و الهام گرفتن از سایر گرافیست‌ها و تازه‌ترین روندهای موجود، آنطور که باید پیشرفت نمی‌کند. تا زمانی که به اندازهٔ کافی باتجربه و کاربلد شود و خودش، یکی از گرافیست‌های صاحب سبک و یا یک کارگردان هنری (Art director) جریان‌ساز باشد.

۹) یک حوزهٔ تخصصی را انتخاب کنیم

برای استخدام به عنوان طراح گرافیک در یک مجموعهٔ‌ بزرگ و اسم و رسم‌دار، احتمالش هست که داشتن مدرک دانشگاهی یا حرفه‌ای از طراحی گرافیک به دردمان بخورد. اما باز هم مدرک، جای نمونه‌کارهای جذاب و رزومهٔ قوی را به هیچ عنوان نمی‌گیرد. حالا این رزومه و تجربیات کاری، می‌تواند طیف وسیعی از کارها و مهارت‌ها را پوشش بدهد. یعنی یک گرافیست در سطح متوسط، برای داشتن یک درآمد مناسب، باید تا حدودی آچار فرانسه و همه‌فن‌حریف باشد. هم لوگو بزند، هم کارت ویزیت و سربرگ بسازد، هم از چاپ سر در بیاورد و هم دستی در طراحی UIUX اپ و صفحات وبسایت داشته باشد.

داشتن تجربهٔ این کارها فوق‌العاده است و بد نیست که گرافیست‌ها، برای کسب تجربه و پیدا کردن مسیر دلخواه، به چیزهای مختلف ناخنک بزنند. اما در نهایت و برای رسیدن به یک جایگاه بالا در وادی طراحی گرافیک، لازم است که یک تخصص مشخص را انتخاب و باقی مهارت‌ها را در همان حدی که هستند رها کنیم. چون در برخی سناریوها و برای برخی از مشتریان، داشتن تخصص ویژه در یک حوزهٔ خاص مهم است.

برای مثال، یک کمپانی بزرگ و سنگین‌وزن، طراحی لوگو و هویت بصری شرکت را، به همان کسی که پست‌های شبکه‌های اجتماعی را می‌سازد یا بسته‌بندی محصولات را طراحی می‌کند نمی‌سپارد. هرچند که در بازار کار فعلی ایران، مرزهای تخصص کمرنگ است و این قبیل اتفاقات زیاد می‌افتد.

✅ یکی از پردرآمدترین شاخه‌ها، موشن گرافیک است. برای آشنایی بیشتر با این رشته، مقاله موشن گرافیک چیست را بخوانید.

۱۰) دائماً در حال یادگیری و بهبود مهارت‌هایمان باشیم

طراح گرافیک، مثل هر هنرمند یا صنعت‌گری که با کارهای خلاقه سر و کار دارد، باید دائماً در حال یادگیری و بروز شدن باشد. کسی که انواع پروژه‌ها را با کیفیت مطلوب و قابل قبول انجام می‌دهد و کسی که در یک زمینهٔ خاص، کارش عالی و متمایز است، شانس استخدام بیشتری از یک گرافیست‌ دانشگاه‌رفته و کم‌تجربه دارد. دنیای طراحی گرافیک، دنیایی مبتنی بر تجربه و سلیقه و خلاقیت است و استخدام در یک موقعیت شغلی باثبات و تکرار یک سری کارهای روتین و همیشگی، می‌تواند پیشرفتمان را کند کند یا حتی باعث درجا زدن بشود.

پس باید حواسمان باشد که به عنوان یک فرد خلاق، در چرخهٔ تکرار نیفتیم و برای درگیر شدن با انواع پروژه‌ها و کسب بیشترین تجربهٔ ممکن، سرِ نترسی داشته باشیم. خوشبختانه کتاب‌ها و منابع مرتبط با حوزهٔ طراحی گرافیک بی‌شمارند و برای تبدیل شدن به یک گرافیست باتجربه، با کمبود محتوای آموزشی مواجه نیستیم. پس توصیه می‌کنیم که با ذهن باز جستجو کنید، علایقتان را در نظر بگیرید و در ضمن، از دوره‌های آموزشی متمرکز و ساختارمند غافل نشوید.

مدت زمان یادگیری طراحی گرافیک چقدر است؟

پاسخ این سوال بستگی به این دارد که شما از قبل چقدر با کامپیوتر و طراحی گرافیک آشنایی دارید. اگر کمی از فتوشاپ سردرمی‌آورید و کارتان با کامپیوتر خوب است، با شرکت در دوره‌های طراحی گرافیک (چه آنلاین و چه حضوری) بین چند ماه تا یک سال طول می‌کشد که چم‌وخم کار را یاد بگیرید و اولین پروژه کاری‌تان را شروع کنید.

تحصیل در رشته گرافیک هم از دو سال (مقطع کاردانی) شروع می‌شود و تا کارشناسی ارشد می‌تواند ادامه داشته باشد.

شغل طراحی گرافیک برای چه کسی مناسب نیست؟

طراحی گرافیک شغلی است که نیاز به علاقه و صبر درد. اگر آدم انتقادپذیری نیستید و هنر و طراحی شما را به‌وجد نمی‌آورد، باید بیشتر برای ورود به بازار گرافیک فکر کنید.

در پروژه‌های تیمی، از طراح گرافیک انتظار می‌رود که کارها را سر وقت برساند، تغییرات مورد نظر کارفرما را اعمال کنید و پر از ایده‌های جذاب و جدید باشد.

برای یادگیری گرافیک از کجا شروع کنم؟

خیلی‌ها می‌پرسند که چگونه بدون دانشگاه رفتن گرافیست شویم؟ برای پاسخ دادن به این سوال، نقشه راه طراح گرافیک شدن را خیلی خلاصه باهم مرور می‌کنیم:

1. یادگیری اصول طراحی گرافیک
2. شرکت در دوره طراحی گرافیک
3. یادگیری ابزارهای گرافیک مثل فتوشاپ (برای راهنمایی مقاله فتوشاپ چیست را بخوانید)
4. کار روی پروژه‌های واقعی برای توسعه مهارت‌ها
5. تهیه پورتفلیو برای نشان دادن نمونه‌کارها

اولین قدم را برای طراح گرافیک شدن بردارید

حالا می‌دانید که چگونه طراح گرافیک شوید و در مسیر رویاهایتان قدم بردارید. ایران لرن نیز در این راه با شماست و با آموزش‌های رایگان گرافیک و دوره‌های آنلاین راهنمایی‌تان خواهد کرد.

چنانچه سوالی درباره این شغل یا یادگیری گرافیک دارید، در بخش نظرات این پست مطرح کنید تا بتوانیم ابهاماتتان را برطرف کنیم.