فهرست مطالب
در این مطلب به جستجوی بهترین نرم افزار تدوین فیلم میپردازیم. نرمافزاری که بتواند از عهدهٔ ویرایشهای سنگین بر بیاید و هم به درد حرفهایها و هم افراد مبتدی بخورد. البته راستش را بخواهید، تعداد گزینهها متعدد و سرگیجهآور است. خصوصا در روزگار امروز که به لطف گوشیهای پیشرفته و پردازندههای قوی و حافظههای بالا، تولید محتوای ویدیویی، دیگر محدود به کنسولهای اختصاصی و تدوینگران و فیلمسازان حرفهای نیست.
شاهدش آنجاست که بسیاری از ویدیوهای جذاب و باکیفیت در شبکههای اجتماعی، فقط و فقط با گوشی افراد ساخته شدهاند. در موازاتش هم، نرمافزارهای تدوین فیلم با کامیپوترهای شخصی یا همان سیستمهای ویندوز و مک یا حتی لینوکس، تا این اندازه پیشرفته و غنی از امکانات نبودهاند. پس روی هم رفته، برای آموزش تدوین و تولید محتوای ویدیویی، در دوران خوبی به سر میبریم.
نرم افزار تدوین فیلم چیست؟
اصطلاح تدوین فیلم (Film Editing) به معنای ویرایش و چیدمان قطعات خام ویدیویی و صوتی در کنار هم، تنظیم نور و رنگ و آب تصاویر و استفاده از جلوههای ویژه است. مجموعهای از کارها که در نهایت، به تولید یک محصول ویدیویی یکپارچه و استاندارد منجر شوند. مهارت تدوین قدمتی به اندازهٔ تاریخ پا گرفتن صنعت تصاویر متحرک و سینما دارد و در مقالهٔ تدوین چیست؟ اشاراتی به تاریخچه و ماهیت آن داشتهایم و این مطلب را به طور اختصاصی به معرفی بهترین نرم افزار تدوین فیلم خواهیم پرداخت.
آیا بهترین نرم افزار تدوین فیلم وجود خارجی دارد؟
شاید تیتر بالا کمی عجیب به نظر برسد. اما اینکه یک نرمافزار بخصوص را به عنوان بهترین نرمافزار تدوین فیلم معرفی کنیم، کار چندان دقیقی نیست و بیشتر به درد تبلیغاتچیها میخورد تا حرفهایهای این صنعت. دلیلش هم بسیار ساده است. کاربرانی که گذرشان به تدوین فیلم و تولید محتوای ویدیویی میافتد، طیف وسیع و متفاوتی از افرادند که هریک اهداف و زمینههای مختلفی دارند. به عبارت دیگر، کسی که برای کار در سینما به سراغ تدوین میرود، ماجرایش با کسی که صرفاً میخواهد اینفلوئنسر اینستاگرام یا تیکتاک باشد متفاوت است.
از طرف دیگر، امکانات و بودجهٔ افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. یکی را میبینید که سیستمش را با مثبت صد میلیون تومان جمع میکند و دیگری مجبور است نرم افزار تدوین فیلم را با یک سیپییوی معمولی و کارت گرافیک قدیمی ران کند. عدهای هم که کلا سر و کارشان با گوشی موبایل است و سعی میکنند سر و ته ماجرا را با همان نرمافزارها و اپهای موبایلی هم بیاورند. بنابراین، بهترین نرمافزار فیلم، برای انواع کاربران مختلف، معناهای متفاوتی دارد. نرمافزارهایی که در ادامه نام میبریم، تعدادی از بهترینهای وادی تدوین هستند و از نظر پیچیدگی امکانات و سهولت یادگیری، مبتدی تا حرفهای را پوشش میدهند.
Adobe Premiere Pro
شاید یکی از شگردهای کمپانی مشهور ادوبی، به غیر از تولید و تکامل نرمافزارهای باکیفیت، خرید پروژهها و فناوریهای آیندهدار باشد. درست مثل ادیتوری به اسم ReelTime که در سال ۱۹۹۱ توسط ادوبی خریداری شد و نامش به پریمیر تغییر کرد. آنچه که امروز به عنوان نرمافزار ادوبی پریمیر میشناسیم، سالهاست که خودش را به عنوان استاندارد صنعت تدوین جا انداخته، توسط اکثر حرفهایها استفاده میشود و در برخی از قابلیتها، چند سر و گردن بالاتر از سایر رقباست. بنابراین اگر تدوین را به چشم یک حرفه و مهارت جدی و بلندمدت میبینید، پریمیر انتخاب عاقلانهای است و میتوانید نیمنگاهی به سرفصلهای دوره پریمیر ایرانلرن داشته باشید.
- پلتفرم: ویندوز و مک (نسخهٔ موبایل با قابلیتهای محدودتر دارد)
- مناسب برای: حرفهایهای تدوین و صنعت سینما و تبلیغات، دانشجویان فیلمسازی، یوتیوبرهای حرفهای
- قیمت: نیاز به خرید اشتراک ماهانهٔ ادوبی یا نصب نسخهٔ کرک
مزایا:
- کراسپلتفرم بودن
- حجم بالای محتوای آموزشی
- پشتیبانی از فناوری ProRes RAW
- قابلیت سینک شدن با سایر نرمافزار ادوبی مثل فتوشاپ و افترافکت
- طیف وسیعی از افکت ها و پلاگین های پریمیر
- پروژههای قابل دانلود و آماده پریمیر برای کارهای روتین در زمان کوتاه
- قابلیت ویرایش چنددوربینه، سه بعدی و ۳۶۰ درجه
معایب:
- امکانات تنظیم رنگ بهتر در برخی از رقبا
- وجود گزینههای ارزانتر
- شروع دشوار برای مبتدیها
- نیازمند به سیستم قوی
CyberLink PowerDirector 365
نرمافزار پاوردایرکتور از کمپانی سایبرلینک، در برخی از نقدها و بررسیها، بهترین نرم افزار تدوین فیلم برای افراد غیرحرفهای است. اما یوتیوبرهای زیادی هستند که پاوردایرکتور را به عنوان یکی از گزینههای سنگین وزن بازار انتخاب میکنند. فقط باید در نظر داشت که طبق دادههای موجود، اینترفیس یا همان رابط کاربری پاور دایرکتور، مقادیری پیچیده است و برای افراد صفرکیلومتر دردسرساز میشود. اما اگر تجربهٔ تدوین با نرمافزارهای دیگر را داشته باشیم، میتوانیم با خیال راحت به سمت این نرمافزار قوی و پرامکانات برویم.
- پلتفرم: ویندوز و مک
- مناسب برای: تدوینگران نیمهحرفهای و یوتیوبرها
- قیمت: اشتراک سالانه ۶۰ دلاری (و ماهانه ۲۰ دلاری!)
مزایا
- کراسپلتفرم بودن
- رابط کاربری سرراست (برای تدوینگران به نسبت باتجربه)
- تایملاین با ظرفیت ۱۰۰ لاین جداگانه
- ویرایشگر مطلوب برای ویدیوهای ۳۶۰ درجه
معایب
- محتوای آموزشی لاغر
- رابط کاربری دشوار برای افراد مبتدی
- قابلیتهای کمتر نسبت به پریمیر پرو
Davinci Resolve
همانطور که در مقالهٔ آموزش تدوین اشاره کردیم، داوینچی ریزالوْ از کمپانی BlackMagic یکی از جدیترین رقبای پریمیر پرو است و از نظر برخی از تدوینکاران حرفهای، بهترین نرم افزار تدوین فیلم به شمار میرود. داوینچی امکانات موشنگرافیک و اصلاح رنگ قدرتمندی دارد و از زمان معرفیاش در سال ۲۰۰۴ تا به امروز، خودش را به عنوان یکی از حرفهایترین ابزارهای صنعت تدوین جا انداخته است. شاید یکی از جدیترین برتریهای داوینیچی ریزالو نسبت به پریمیر، یکپارچگی و جامعیت آن باشد. بدین معنا که کاربران پریمیر، برای انجام برخی از کارها به دیگر نرمافزار مشهور ادوبی یعنی افترافکت نیاز پیدا میکنند. اما کاربران داوینچی ریزالو، همه چیز را در داخل همان پکیج و به صورت All in one در اختیار دارند.
البته ناگفته نماند که کاربران ادوبی به لطف فناوری Dynamic Linking به تمام ابزارهای مشهور این کمپانی از جمله، فتوشاپ، ایلاستریتر، اُدیشن (برای صدا) و افترافکت دسترسی دارند. و در مقابل داوینچی از Fusion (برای VFX) و Fairlight (برای صدا) بهره میبرد تا چیزی از حریف باسابقهاش کم نداشته باشد. با قید این نکته که نسخهٔ رایگان داوینچی ریزالوْ، هیچ دست کمی از یک نرم افزار تدوین فیلم حرفهای و پیشرفته ندارد.
- پلتفرم: ویندوز و مک
- مناسب برای: حرفهایهای تدوین و صنعت سینما و تبلیغات، دانشجویان فیلمسازی، یوتیوبرهای حرفهای
- قیمت: نسخهٔ رایگان پیشرفته دارد و نسخهٔ پولی آن ۲۹۵ دلار است
مزایا
- نسخهٔ رایگان کامل و قدرتمند
- تنظیم رنگ برتر نسبت به پریمیر و فاینال کات
- برخورداری از تمام امکانات لازم برای ویدیو پروداکشن، تدوین و موشنگرافیک
- هواداران زیاد و محتوای آموزشی کافی
معایب
- روند یادگیری تا حدودی پیچیدهتر از پریمیر
- کمبود ابزارهای جانبی، پلاگینها و تمپلیتها در قیاس با پریمیر
Pinnacle Studio
پیناکل استودیو یک نرمافزار تدوین فیلم با کیفیت برای کاربران ویندوز است. این نرمافزار انتخاب ایدهآلی برای افراد مبتدی محسوب میشود. اما این بدان معنا نیست که با یک ابزار ضعیف و سبکوزن طرف هستیم. پیناکل استودیو به نوبهٔ خودش امکانات جالبی دارد، برای ویرایش چنددوربینه و تولید استاپموشن مناسب است و در تنظیم رنگ و نور، حق مطلب را ادا میکند. برخی از تدوینکاران حرفهای، پیناکل استودیو را با نسخهٔ سادهشدهٔ Adobe Premiere Element مقایسه میکنند و حتی آنرا بهتر از المنت میبینند. چون بر این باورند که امکانات ویرایش صوتی پیناکل، به مراتب از المنت بهتر است.
- پلتفرم: ویندوز
- مناسب برای: افراد مبتدی
- قیمت: ارائه شده در دو نسخه استاندارد (۶۰ یورو) و آلتیمیت (۱۳۰ یورو)
مزایا
- رابط کاربری آسان
- تمپلیتها و افکتهای رایگان
- امکانات خوب برای ویرایش صدا
- قابلیتهای کارامد برای Masking
معایب
- وجود لگ و کند شدنهای هر از گاهی
- نبود قابلیت موشن ترکینگ
Final Cut Pro
فاینال کات پرو هم در کنار آیمووی iMovie دو نرمافزار اختصاصی اپل برای تدوین فیلم و ویدیو هستند. با این تفاوت که فاینال کات چیزی در حد و اندازههای ادوبی پریمیر و از برخی جهات حتی قویتر از آن است. مشکل اصلی فاینال کات اینست که خارج از قلمروی مک، کاربردی ندارد و فقط برای کاربران این سیستم عامل، میتواند بهترین نرم افزار تدوین فیلم محسوب میشود. روی هم رفته، به افرادی که در جستجوی کار در بازار تدوین ایران هستند توصیه میکنیم که در سمت و سوی ویندوز باقی بمانند.
- پلتفرم: مک
- مناسب برای: حرفهایهای تدوین و صنعت سینما و تبلیغات، دانشجویان فیلمسازی، یوتیوبرهای حرفهای
- قیمت: ۳۰۰ دلار و قابل استفاده به صورت رایگان به مدت ۹۰ روز
مزایا
- رابط کاربری آسان
- تایملاین آهنربایی
- ابزارهای مرتبسازی عالی
- قابلیتهای HDR برای ویدیوهای ۳۶۰ درجه
- تنظیم رنگ (Color Correction) فوقپیشرفته و برتر از پریمیر
معایب
- ابزارهای ضعیفتر برای ویرایش صدا نسبت به پریمیر
- قیمت بالا
- محدود به سیستم عامل مک
Corel VideoStudio Ultimate
اگر جزو علاقمندان و کاربران قدیمی نرمافزار Corel Draw هستید، شک نکنید که از کاربا ویدیو استودیوی کُرل لذت خواهید برد. به عبارت دیگر، نسخهٔ آلتیمیت ویدیو استودیو، بهترین نرم افزار تدوین فیلم برای دوستداران کُرل است. آموزش و کار با این نرمافزار، برای افراد مبتدی هم مناسب است و امکانات پیشرفته و رضایتبخشی که دارد، از خجالت حرفهایها هم در میآید. دو موردی که دربارهٔ این نرمافزار نیاز به کار دارد، سیستم مدیریت لایهها و امکانات ویرایش صداست که امیدواریم در نسخههای آتی بهتر شوند. در ضمن، ویدیواستودیو، فقط مختص به کاربران ویندوز است.
- پلتفرم: ویندوز
- مناسب برای: کاربران Corel و افراد مبتدی
- قیمت: در حوالی ۸۵ دلار
مزایا
- رابط کاربری ساده
- ویژگیهای مخصوص به تولید استاپموشن
- تنظیم رنگ عالی
- ابزارهای مناسب برای ویدیوهای ۳۶۰ و سه بعدی
- عدم نیاز به سیستم خیلی قوی
معایب
- امکانات محدود برای صدا
- پیچیدگی در مدیریت لایهها
- محدودیت در سفارشیسازی تایملاین
نرم افزارهای تحت وب برای تدوین فیلم
پیشرفت سرویسها و فناوریهای ابری یا به قولی Cloud-based باعث پیدایش گونهٔ تازهای از نرمافزارها شده است. ابزارهایی که از آنها به عنوان تحت وب یا Web-based یاد میکنیم و نیاز به یک سیستم درست و درمان را تا حدودی مرتفع کردهاند. متأسفانه بسیاری از این نرمافزارها، به یک اینترنت خوب، سریع و باثبات نیاز دارند که فعلاً برای کاربران ایرانی، حکم آرزو را دارد.
با این حال این نرمافزارها دردسر نصب و راهاندازی خاصی ندارند، فضای سنگینی روی سیستم اشغال نمیکنند و اغلب، کار با آنها آسان است. فقط حواسمان باشد که انتظار انجام پروژههای سنگین را از آنها نداشته باشیم. در ادامه چند مورد از آنها را نام میبریم تا بعدها، بهترین نرم افزار تدوین فیلم و تحت وب را در مقالهای جداگانه بررسی کنیم.
- Adobe Spark
- Animoto
- Clideo Video Maker
- Clipchamp
- FlexClip
- Kapwing
- Kizoa
- Magisto
- Movie Maker Online
- Powtoon
- Renderforest
جمعبندی
در دوره آنلاین تولید محتوا و طراحی ایرانلرن مبنا را بر آموزش نرمافزار پریمیر قرار دادیم. انعطاف بالا در امکانات، منابع آموزشی نامحدود، نسخههای کرک با ثبات و کماشکال و از همه مهمتر رونق آن در بازار کار ایران، اصلیترین دلایل این انتخاب بودهاند. اما لازم است به تأکید است که برای یک تدوینگر حرفهای و خلاق، ایدهپردازی، دقت و سلیقه، به مراتب از اینکه چه نرمافزاری را انتخاب میکند مهمتر است. البته مادامی که نرمافزار انتخابیاش چیزی به پیشرفتگی Priemiere یا Davinci Resolve یا Final Cut (برای کاربران مک) باشد. چون باقی نرمافزارها از حیث امکانات، در برابر این سه مورد کم میآورند و برای پروژههای جدی، توصیه نمیشوند.